Praca z grupą z pewnością niesie sporo wyzwań i trudnych momentów, ale też całą masę radości i satysfakcji zawodowej. Zwykle na początku drogi profesjonalisty pracującego z grupą, pojawia się sporo sytuacji trudnych i przeciwności. Człowiek musi nabrać ogłady i nauczyć się jak reagować na kryzysowe momenty, aby grupa mogła rozwijać się i iść dalej. Książka „Proces grupowy. Poradnik dla trenerów, nauczycieli i wykładowców”, której autorem jest psycholog Agnieszka Kozak, w dużym stopniu może pomóc w zrozumieniu mechanizmów rządzących grupą.
Kilka słów o autorce książki
Na początek kilka słów o autorce książki. Agnieszka Kozak po pierwsze jest psychologiem praktykiem, działającym od bardzo wielu lat w branży szkoleniowej i doradczej dla bardzo dużych firm i korporacji. Doświadczenie w prowadzeniu szkoleń biznesowych oraz rozwojowych dla różnych grup, pozwoliło jej na wypracowanie odpowiednich metod radzenia sobie z trudnościami, które pojawiają się na każdym etapie formowania się grupy. Autorka jest również wykładowcą akademickim. Jej doświadczenie zawodowe pozwala zatem na pisanie o procesie grupowym, dzięki czemu powstała właśnie ta publikacja.
Dla kogo dedykowana jest ta książka?
Kto zdecydowanie powinien zainwestować w kupienie tej książki? Po pierwsze publikacja jest rekomendowana wszystkim tym, którzy pracują z grupą ludzi. Chociaż w tytule pojawiają się takie zawody jak trener, nauczyciel lub wykładowca, to zdecydowanie zbyt duże zawężenie. Książka będzie doskonałym elementem wyposażenia biblioteczki lidera i menadżera, który kieruje pracą większych grup pracowników. Z pewnością wiele razy napotykał on na trudne sytuacje w grupie, które być może były naturalnym zjawiskiem na danym etapie rozwoju. Uświadomienie sobie tego pozwala lepiej współpracować z własnymi pracownikami i pomagać im w przezwyciężaniu problemów. Książka będzie przydatna dla nauczycieli, zarówno tych uczących dzieci i młodzież, jak również w szkołach dla dorosłych. Świetnie rozwinie kompetencje trenerów, szczególnie jeżeli są oni dopiero na początku swojej drogi zawodowej. Lekturę tą warto rekomendować również dla pracowników działów HR w różnych dużych firmach i korporacjach. Chociaż nie mają oni tak częstego kontaktu z grupą, dzięki tej książce będzie im trochę łatwiej organizować różnego rodzaju eventy i imprezy wyjazdowe dla pracowników. Kolejna grupa, która zdecydowanie powinna wiedzieć więcej na temat procesu to ludzie działający w branży eventów, którzy organizują różnego rodzaju survivale i inne wyjazdy tego typu dla pracowników firm. To właśnie oni powinni bardziej pochylić się nad wiedzę psychologiczną dotyczącą mechanizmów grupowych. Z książki na pewno skorzystają również studenci kierunków biznesowych i społecznych. Lektura może być też interesująca dla ludzi szeroko zainteresowanych rozwojem osobistym, którzy biorą udział w różnego rodzaju grupach wsparcia, grupach rozwojowych i terapeutycznych. Również dla osób pracujących w branży zdrowia i pomocy społecznej, którzy organizują zajęcia profilaktyczne, wiedza o mechanizmach opisanych w książce będzie na wagę złota.
Czego można dowiedzieć się z książki?
Zawarta w książce wiedza nie jest niczym tajemnym. To tak naprawdę wszystko to, czego można dowiedzieć się z przepastnych tomów psychologii społecznej i psychologii grup. Trudno jednak znaleźć czas na wertowanie tak obszernych podręczników akademickich, szczególnie jeżeli nie jest się po prostu studentem. Kiedy pragniemy usprawnić siebie w roli trenera czy lidera grup, rozwijamy się w różnych obszarach. Wiedza w pigułce jest wtedy naprawdę na wagę złota. Skomasowana w przystępną objętościowo całość, pozwala stosunkowo szybko przyswoić najważniejsze treści. To właśnie można powiedzieć o tej książce – ona nie jest odkrywcza, autorka po prostu skupia w jednym miejscu wszystkie najważniejsze kwestie dawno już wykazane przez psychologów społecznych. Lektura jest jednak jak najbardziej zgodna z obowiązującą wiedzą, nie jest to żaden bubel. Po książkę warto sięgnąć wtedy, gdy potrzebuje się gotowej, przystępnie przygotowanej wiedzy, która dodatkowo poparta jest tak zwanym własnym doświadczeniem i refleksjami z sali szkoleniowej. Podsumowując – klasyczna wiedza z psychologii plus refleksje własne, opowieści i anegdoty z pracy trenera, to treść tej książki. Język naukowy jest tutaj przeplatany językiem bardziej codziennym, dlatego książka jest prosta w odbiorze i przyjemna do czytania. Spodoba się wszystkim tym, którzy z psychologią lubią się hobbystycznie.
Rozdziały książki
Kolejne rozdziały tej książki przeprowadzają czytelnika przez cały proces grupowy. Autorka skupia się na opisaniu konkretnych etapy formowania się grupy i wszystkich mechanizmów, które wtedy nią rządzą. Daje konkretne wskazówki, w jaki sposób konstruktywnie wspierać proces grupowy i zwyczajnie nie przyspieszać pewnych jego etapów. Autorka normalizuje to wszystko – pokazuje czytelnikowi, że tego nie należy się bać, że to coś zupełnie normalnego, co w efekcie wyłoni świetnie współpracującą ze sobą grupę. Agnieszka Kozak daje konkretne pomysły na interwencje w różnych bardzo trudnych dla grupy momentach. Często właśnie takie są oczekiwania uczestników grupy – by trener reagował i moderował. Dzięki lekturze można dowiedzieć się, jak robić to subtelnie, jak wspierać grupę, bez zbyt mocnego ingerowania. Dzięki książce poznajemy poszczególne momenty rozwoju grupy, takie jak pierwsze etapy jej funkcjonowania, jak moment narastających konfliktów, jak wreszcie normalizowanie się i spajanie grupy, co ostatecznie ma prowadzić do współpracy i osiągania celów. Dzięki tej książce proces grupowy staje się odrobinę mniejszą tajemnicą. Chociaż w psychologii opisano poszczególne jego etapy, każda grupa jest przecież inna i każda pokazuje inne oblicze. Z tą książką zrozumienie tych mechanizmów jest dostępne. Poza tym autorka przystępnie pisze o rolach grupowych, które przybierane są przez poszczególnych członków. Pokazuje mocne strony oraz słabości poszczególnych ról. Daje konkretne pomysły i narzędzia dla trenera do pracy na poszczególnych etapach rozwoju grupy. Instruuje, jak zawierać kontrakt grupowy, jakie zasady chronią grupę oraz samego trenera. Pokazuje, w jakim momencie odwoływać się do spisanych zasad. Wprowadza w temat zbierania oczekiwań grupy, dzięki czemu każde szkolenie będzie realizować prawdziwe cele uczestników. Pierwszy etap przygotowania do pracy z grupą jest naprawdę ważny i pozwala przeciwdziałać pojawiającym się trudnościom. Tych jednak nie da się uniknąć, a oporu w grupie zwyczajnie trzeba się spodziewać – jest naturalny choćby w fazie konfliktu. O tych wszystkich mechanizmach szczegółowo pisze autorka, dzięki której ta wiedza może być do wykorzystania zarówno podczas szkoleń biznesowych, jak i też w czasie organizowania procesu nauki dla dzieci.